Titel: Tsomo’s karma
Oorspronkelijke titel: The Circle Of Karma
Jaar: 2009
Auteur: Kunzang Choden
Uitgever: De Geus

Samenvatting: Een jaar na de dood van haar moeder besluit de vijftienjarige Tsomo een reis te ondernemen naar de tempel, om daar haar moeder de laatste eer te bewijzen. Op die reis maakt ze kennis met Wangchen, een ontmoeting die bepalend zal zijn voor haar leven. Hun huwelijk is verre van gelukkig. Vanwege de vernederingen die Tsomo door hem moet ondergaan, besluit ze het dorp te verlaten. Dit is het begin van haar grote reis, waarvan ze nooit zal terugkeren. De reis brengt haar steeds verder door Bhutan en India. Het is een confrontatie met de wereld in het algemeen en met de pre-moderne Bhutanese samenleving in het bijzonder, een reis waarin ze groeit als persoon, maar vooral ook als vrouw.

Recensies: Kroniekachtige roman van Choden [1952], de eerste vrouw uit Bhutan die een roman in het Engels schreef. De jonge Tsomo leeft op het platteland in het premoderne Bhutan en helpt haar moeder in het huishouden en op het land. Ze is jaloers op haar broers omdat zij leren lezen en schrijven. Als haar moeder sterft, haar kind dood geboren wordt en haar zusje zwanger raakt van Tsomo’s man, vlucht ze van huis. De analfabete en zieke Bhutanese reist als pelgrim naar boeddhistische plaatsen in Nepal en India. Ze werkt hard om in haar levensonderhoud te voorzien. Vijftien jaar leeft ze kinderloos met haar tweede echtgenoot, die gokverslaafd blijkt te zijn. Het is de kracht van Tsomo die haar doet overleven in een wereld van vrouwendiscriminatie en onrecht. Uiteindelijk kiest ze ervoor als boeddhistische non door het leven te gaan. Hierdoor kan ze zich verzoenen met haar familie en vindt vrede in haar hart. Het is haar karma (lot) dat haar leven bepaalt. Mooie en ontroerende, in eenvoudige taal geschreven roman die inzicht geeft in de culturele achtergrond van Bhutan. Gebonden; kleine druk.

Annemiek Buijs